Systemy cyberfizyczne (ang. cyber-physical systems, CPS) zyskują na znaczeniu w coraz większej liczbie obszarów życia — od energetyki, poprzez robotykę i transport, aż po opiekę zdrowotną. Dzięki integracji algorytmów, sensorów i procesów fizycznych, łączą one świat cyfrowy z rzeczywistym, umożliwiając dynamiczną współpracę ludzi i maszyn.
Jak podkreśla prof. Paolo Lollini z Uniwersytetu we Florencji, systemy te mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i funkcjonowania infrastruktury krytycznej. W związku z tym muszą być one niezawodne, bezpieczne i odporne na błędy. Każda usterka może bowiem nieść poważne konsekwencje – zarówno dla użytkowników, jak i środowiska.
Odpowiedzią na te wyzwania jest projekt ADVANCE, finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu „Maria Skłodowska-Curie”. Jego celem było opracowanie innowacyjnych technik wspierających procesy weryfikacji i kontroli systemów cyberfizycznych.
Zespół badaczy zaangażowany w projekt skoncentrował się na rozwijaniu metod pozwalających na lepsze zrozumienie cech takich systemów — w szczególności ich niezawodności i bezpieczeństwa. Prace obejmowały modelowanie, testy eksperymentalne oraz podejścia hybrydowe, umożliwiające symulowanie awarii i analizę ich przyczyn.
W ramach projektu powstały również narzędzia do zarządzania i analizy danych pochodzących z procesów testowania. Umożliwiają one m.in. skuteczniejsze klasyfikowanie błędów oprogramowania i identyfikację potencjalnych zagrożeń.
Nowe techniki opracowane w ramach ADVANCE mają istotne znaczenie praktyczne. Pozwalają one nie tylko zwiększyć efektywność działań weryfikacyjnych, ale również wspierają rozwój zaawansowanych technologicznie firm w Europie. Wyniki badań zostały zaprezentowane na licznych konferencjach i opublikowane w prestiżowych czasopismach naukowych.
Kluczowym elementem projektu ADVANCE była także edukacja. Opracowano kompleksowy zestaw materiałów szkoleniowych, który umożliwia zdobycie wiedzy na temat nowoczesnych metod testowania systemów CPS. Jednym z głównych punktów programu było szkolenie podyplomowe skierowane do doktorantów i młodych naukowców. W trakcie wielodniowych zajęć uczestnicy zapoznawali się z wyzwaniami związanymi z dużymi systemami o krytycznym znaczeniu, a także z rolą sztucznej inteligencji w ich weryfikacji i kontroli.
Jak podsumowuje prof. Lollini, projekt ADVANCE nie tylko osiągnął swoje cele badawcze, ale również stworzył trwałą, międzynarodową sieć ekspertów. Dzięki niej możliwe będzie kontynuowanie współpracy oraz dalszy rozwój rozwiązań wspierających bezpieczeństwo i niezawodność systemów cyberfizycznych — technologii, która w nadchodzących latach będzie miała coraz większy wpływ na nasze codzienne życie.
Na podstawie: https://cordis.europa.eu