poleca:
Nie można więc
się dziwić, że podczas, gdy najnowszym trendem we wczesnych latach
obecnego stulecia było kształcenie korporacyjne, a tak zwane "mieszane
kształcenie" (tradycyjne, w połączeniu z e-learning) było w modzie w
latach 2003 i 2004, to dzisiaj, dzięki szerokiemu dostępowi do różnych
wikipedii i portali, kolejną, rozpowszechnioną metodą jest kształcenie
zintegrowane z pracą.
W rzeczywistości, kształcenie zintegrowane z pracą nie jest czymś
nowym i występuje w wielu różnych postaciach. Mamy więc do czynienia z
pracownikami, którzy sami zdobywają wiedzę, sprawdzając strony z
Google'a, bądź też inne źródła w Internecie, by sprawdzić, kto posiada
książki, studia przypadków lub blogi na temat ich zainteresowań.
Po uzyskaniu ogólnych ram potrzebnych informacji, następną
czynnością jest dokładne poznanie zagadnienia, próbowanie nowych rzeczy i
bazowanie na wiedzy posiadanej przez innych. Pracownicy wiedzy nie
uczestniczą zazwyczaj w trwających tydzień warsztatach naukowych;
bardziej prawdopodobne jest, że zbierają oni elementy i części wiedzy
przez dłuższy czas.
Ale w jaki sposób, takie fragmentaryczne informacje mogą być
wykorzystane w charakterze cennego źródła wiedzy lub konkretnego
doświadczenia naukowego?
Kształcenie zintegrowane z pracą, może zapewnić użytkownikom
odpowiedni kontekst - odpowiedni dla zgadnień, nad którymi na bieżąco
pracują oraz dla posiadanego poziomu doświadczenia w zakresie takich
spraw. Taki „kontekst informacji” może być następnie wykorzystany do
dostosowania zalecanych źródeł wiedzy, stosownie do potrzeb pracownika.
Potrzebne jest więc wygodne miejsce do przechowywania tych
wszystkich, tak zwanych "nieformalnych środków kształcenia",
obejmujących dokumenty, slajdy, podkasty, wideo, arkusze obliczeniowe i
dużo innych pomocy. Niektóre organizacje wykorzystują opracowany przez
Microsoft program Sharepoint®. Inni tworzą różnego rodzaju magazyny
wiedzy w oparciu o tanie wikipedie oraz społeczne oprogramowania
sieciowe.
W ramach projektu o nazwie "Zaawansowane, zorientowane na procesy,
środowisko kształcenia samosterownego" (APOSDLE), wspieranego przez
Szósty Program Ramowy Komisji Europejskiej, zaproponowano własne
rozwiązanie. Opracowano platformę oprogramowania, która oferuje
rozmaitość usług wspierających kształcenie - takich jak praktyczne
poradnictwo, treści oraz porady ekspertów - do wyboru użytkownika.
Wsparcie takie, zapewniane jest, jak tylko to możliwe, w ramach
środowiska pracy, a nie w osobnym środowisku nauczania. Jest ono także
oparte o źródła wiedzy dostępne w ramach organizacji, ale nie
przeznaczone początkowo dla celów nauczania.
"Podchodzimy do tego w oparciu o zamiar zidentyfikowania zadań
roboczych oraz kompetencji na zasadzie wzajemnego oddziaływania
użytkownika z komputerem stołowym. Celem jest odciążenie użytkownika od
konieczności jednoznacznego wyszukiwania i utrzymywania profilu
użytkownika," wyjaśnia Stefanie Lindstaedt, koordynator naukowy projektu
APOSDLE.
System aktywnie identyfikuje potrzeby wyszukiwania informacji oraz
zaleca stosowne źródła - części dokumentów, osoby, części modeli,
sposoby uczenia się, itd. Tak więc, ekspert i nowicjusz, obydwaj
pracujący nad tym samym zadaniem, otrzymają różne, oferowane źródła
wiedzy, dodaje ona.
Zakres wzajemnego oddziaływania współpracowników
Kluczową różnicę w systemie e-learning stanowi fakt, iż APOSDLE
zapewnia wsparcie dla trzech grup pracowników wiedzy oraz roli, jaką
spełniają oni w miejscu pracy; a więc dla grup pracowników, grup osób
uczących się oraz grup ekspertów. Role takie reprezentowane są przez
trzy pierścienie, znajdujące się w emblemacie projektu APOSDLE: praca,
kształcenie i współpraca.
Ściśle rzecz biorąc, system wspiera pracowników wiedzy, dzięki
automatycznemu rozpoznaniu ich codziennych obowiązków, dzięki
wyszukiwaniu dostępnych dokumentów oraz przedstawianiu tych najbardziej
odpowiednich, polecaniu odpowiednich partnerów, oraz dzięku
automatycznemu dodawaniu nowych źródeł do sieci wiedzy organizacji.
W celu realizacji tych zadań, partnerzy projektu pracują nad
koncepcjami, jak również całkowicie nowymi narzędziami do modelowania
procesów roboczych, portfeli kompetencji oraz preferencji kształcenia
się, a także sposobów dostępu do rozmaitych źródeł istniejących w
różnych magazynach danych. Reprezentowani są także koledzy oraz
instruktorzy osób uczących się, zapewniający im dostęp do wsparcia ze
strony ekspertów.
"Modele mogą być projektowane w sposób raczej ogólny, umożliwiając
podstawę do prowadzenia dyskusji w ramach systemu. Zawartość materiału
nauczania jest następnie tworzona automatycznie poprzez ponowne
wykorzystanie istniejących dokumentów (tekstów, jak również środków
multimedialnych), pochodzących ze zbioru wiedzy danej organizacji," mówi
Dr Lindstaedt.
Krótko mówiąc, wzajemnie powiązane elementy zaprojektowanej z
grubsza sieci są organizowane tak, by zapewnić konstruktywne
doświadczenie użytkownika w zakresie uczenia się. W przeciwieństwie do
tego, tworzenie treści wykorzystywanych do metody e-learning jest
kosztowne, wymaga wielu wysiłków w zakresie standaryzacji oraz pochłania
znaczną część struktury organizacyjnej.
Dr Lindstaedt dodaje, że "Projekt APOSDLE stworzył struktury do
tworzenia specyficznych dla danej domeny środowisk wspierania nauczania.
Możemy dowieść, że jesteśmy w stanie znacznie ograniczyć wysiłki,
niezbędne do tworzenia nowego schematu systemu, do około 120 godzin.
Jest to szczególnie ważne, biorąc pod uwagę czas potrzebny na
stworzenie nowego systemu nauczania dla określonej, specyficznej domeny
pracy."
Na początku były wspólne działania
By upewnić się, iż potrzeby pracowników, którzy chcą się nauczyć
czegoś w pracy, będą zaspakajane, projekt APOSDLE realizowany był w
ścisłej współpracy z potencjalnymi użytkownikami z trzech różnych
przedsiębiorstw: Europejskiego Koncernu Lotniczo-Rakietowego i Obronnego
(EADS) we Francji, Innowacyjnej Sieci Usługowej (ISN) w Austrii, oraz z
Izby Przemysłowo-Handlowej (CCI) w Niemczech.
Przez około 3 miesiące system dostępny był dla 25 inżynierów, którzy
badali wpływy błyskawic uderzających w samoloty, a także dla
konsultantów, którzy zapewniali dostosowane do potrzeb klienta
rozwiązania, służące do wspólnego wprowadzania innowacji, bądź też
doradztwa w zakresie zakładania przedsiębiorstw. Dzięki temu, otrzymane
rezultaty nie były sprowadzone do jednej tylko, szczególnej, dziedziny
pracy.
Projekt APOSDLE okazał się szczególnie użyteczny dla osób
kształcących się w wyspecjalizowanych dziedzinach pracy, takich jak
symulacje elektromagnetyczne prowadzone w EADS, gdzie stosunkowo
niedoświadczeni pracownicy zdolni byli do poszerzenia swojej wiedzy,
dzięki wykorzystaniu doradztwa podczas zdobywania informacji. W
przeciwieństwie do tego, w dziedzinach zarządzanych przez klientów,
gdzie wiedza jest w znacznym stopniu wspólnie wykorzystywana, było to
mniej efektywne.
W dniu 15 stycznia 2010 roku, kody oprogramowania źródłowego
platformy APOSDLE udostępnione zostały poprzez (stworzoną dla celów
projektu) stronę http://www.aposdle.tugraz.at/home,
w postaci otwartego oprogramowania źródłowego. Według Dr Lindstaedt,
partnerzy projektu APOSDLE uważają, że „ ułatwi to współpracę pomiędzy
innymi naukowcami i projektami."
"Na przykład, mamy zamiar zintegrować rezultaty uzyskane w ramach
projektu APOSDLE z obserwacjami zebranymi podczas pracy nad projektem o
nazwie "Ustawiczne kształcenie społeczne w sieciach wiedzy" (projekt
Mature). Badamy obecnie także opcje zastosowań w kilku korporacjach oraz
możliwości zdobycia funduszy, które pozwolą nam na przekształcenie
projektu APOSDLE na produkt handlowy."
Prace nad projektem APOSDLE finansowane były z konta Technologii
Społeczeństwa Informacyjnego (TSI), z inicjatywy Szóstego Programu
Ramowego (6PR).
