poleca:
Powyższy robot,
posiadający koła oraz częściowo humanoidalną formę, wyposażony jest w
kamery, czujniki oraz interfejs głosowo-dotykowy, dzięki czemu
urządzenie może przypominać użytkownikom o konieczności zażycia leków,
zaproponować im wypicie ulubionego napoju, lub też zachęcić ich do
wybrania się na spacer lub odwiedzenia przyjaciół, jeśli od dłuższego
czasu nie miało to miejsca. System ten, będący częścią tzw.
inteligentnego domu, który może np. obejmować inteligentną odzież,
monitorującą kluczowe parametry życiowe, pozwala nadzorować stan zdrowia
i bezpieczeństwa podopiecznych, a także, w razie potrzeby, powiadamiać
służby ratunkowe.
"Europejska populacja starzeje się, a wielu obywateli potrzebuje
jakiejś formy pomocy. Opiekę mogą zapewniać profesjonaliści pracujący w
domach lub w ośrodkach opiekuńczych, jednak często obowiązki te pełnią
partnerzy lub członkowie rodzin osób starszych. Niestety coraz częściej
obserwujemy, że również opiekunowie potrzebują jakiejś formy pomocy,
zwłaszcza, gdy są osobami starszymi. W obranym przez nas podejściu
bazujemy na założeniu, że rozwiązaniem może być technologia", tłumaczy
Herjan van den Heuvel, członek 'Dutch Homes', organizacji będącej
centrum wiedzy w zakresie automatyki domowej oraz domów inteligentnych,
która nadzorowała proces opracowywania robota.
Według najnowszych szacunków organizacji Eurostat mediana wieku
obywateli 28 państw członkowskich, która w 2011 roku wynosiła około 41,2
lat osiągnie w roku 2060 wartości 47,6 lat, podczas gdy odsetek
obywateli po 65 roku życia prawie się podwoi i osiągnie wartości 29,5%
populacji. Co więcej, zgodnie z prognozami odsetek obywateli po 80-tym
roku życia potroi się do roku 2060.
Uwzględniając to, że powszechność schorzeń wynikających z podeszłego
wieku również zwiększy się w podobnym tempie, coraz więcej obywateli
Europy będzie wymagało opieki i pomocy by móc utrzymać dotychczasową
jakość życia, zachować zdrowie oraz uniknąć wykluczenia społecznego.
Robot opracowany w ciągu 33 miesięcy przez konsorcjum złożone z
instytutów badawczych, uniwersytetów oraz przedsiębiorstw
technologicznych z siedmiu krajów Europy - Finlandii, Francji, Grecji,
Włoch, Holandii, Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii - ma na celu
stawienie czoła powyższym wyzwaniom. Robot ten jest jednocześnie
zaledwie jednym z wielu osiągnięć poczynionych w ramach finansowanego
przez UE projektu o nazwie "Zintegrowane oraz inteligentne środowisko
domowe, zapewniające zdrowie, odpowiednie odżywianie oraz wysoką jakość
życia osobom w podeszłym wieku" ('An integrated intelligent home
environment for the provision of health, nutrition and well-being
services to older adults', MOBISERV), który uzyskał wsparcie na badanie naukowe w kwocie 2,75 milionów euro ze strony Komisji Europejskiej.
Inteligentne domy, inteligentna odzież oraz inteligentne wsparcie
"Projekt MOBISERV miał wiele fasad - opracowywaliśmy nie tylko
robota, ale także rozwiązania umożliwiające jego integrację z
inteligentnymi systemami domowymi oraz z inteligentną odzieżą",
podkreśla Van den Heuvel.
Inteligentne tkaniny, które mogą przyjąć postać ubrań czy też
pościeli, wzbogacone są o różnorakie, bardzo lekkie czujniki
bezprzewodowe, rejestrujące podstawowe parametry życiowe czy też wzorce
snu, a nawet potencjalny upadek. Natomiast środowisko inteligentnego
domu składa się z inteligentnych czujników, komponentów umożliwiających
identyfikację optyczną oraz z rozwiązań z zakresu automatyki,
pozwalających, między innymi, wykrywać wzorce spożywania pokarmów i
picia płynów, wzorce ruchowe oraz niebezpieczne sytuacje.
"System można wdrożyć w sposób kompleksowy, w przypadku osoby, która
wymaga pełnej opieki. Możliwe jest także wykorzystanie tylko niektórych
komponentów systemu, w zależności od potrzeb poszczególnych jednostek.
Technologia MOBISERV może być zatem stosowana w sposób modularny i
elastyczny", tłumaczy Van den Heuvel.
Naukowiec podkreśla jednak, że robot jest prawdopodobnie najbardziej imponującym i innowacyjnym elementem rozwiązania MOBISERV.
Robot-towarzysz MOBISERV, bazujący na najnowszych osiągnięciach z
dziedziny sztucznej inteligencji oraz robotyki, został zaprojektowany
przede wszystkim pod kątem zapewniania wsparcia poznawczego swym
użytkownikom, w postaci przypomnień oraz sugestii, które ułatwiają
prowadzenie zdrowego i aktywnego społecznie życia.
"Robot nie posiada co prawda rąk, zatem nie jest w stanie zaparzyć
kawy, jednak może zaproponować wypicie jej lub innych płynów, jeśli nie
piliście Państwo od dłuższego czasu", tłumaczy Van den Heuvel.
Poprzez monitorowanie zachowań użytkowników robot uczy się, kiedy
może prowadzić z nimi interakcje, mówić do nich, lub wyświetlać
informacje za pośrednictwem ekranu dotykowego. Użytkownicy mogą
odpowiadać za pomocą mowy lub ekranu dotykowego. Robot potrafi zadawać
pytania, np. "czy jesteś głodny?" lub "może zadzwonisz dziś do
przyjaciela?" oraz sugerować działania, np. "hej, pamiętaj, by zażyć
tabletki znajdujące się w niebieskim opakowaniu".
"Sposób zachowania robota, to, co mówi, sposób, w jaki to robi, a
nawet ton jego głosu mogą być dostosowane do potrzeb poszczególnych
użytkowników", twierdzi Van den Heuvel.
Co ważne, uczestnicy inicjatywy MOBISERV opracowali łatwy w użyciu
interfejs konfiguracji robota, dzięki czemu opiekun, partner, członek
rodziny, lub inna osoba dobrze znająca użytkownika, mogą dostosować
urządzenie do indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta, definiując
dowolne parametry, począwszy od imion robota i użytkownika, poprzez
ulubiony napój, aż po grono przyjaciół oraz typ "osobowości", jaką robot
powinien posiadać. W przyszłości naukowcy planują umożliwić także
modyfikację kształtu oraz koloru robota.
Osoby starsze oraz opiekunowie uczestniczyli w każdym etapie prac
projektowych, oferując np. porady podczas określania wstępnych wymagań, a
także testując końcowe prototypy. Podczas prób, które odbyły się w tym
roku w Holandii oraz w Wielkiej Brytanii naukowcy przeprowadzili
kompleksowe badania ewaluacyjne, obejmujące testy funkcjonalne w
środowisku laboratoryjnym, całodniowe testy w domach, a także trwające
wiele dni testy przeprowadzone przez użytkowników we własnych
gospodarstwach domowych.
Robot posiadający osobowość
"Osoby starsze oceniły robota MOBISERV bardzo pozytywnie,
dostrzegając liczne korzyści płynące z oferowanego przez niego wsparcia
poznawczego, natomiast osobom mieszkającym samotnie spodobał się pomysł
posiadania urządzenia, z którym można się komunikować. Niektórym z nich
robot MOBISERV przypominał wręcz zwierzę domowe, posiadające własną
osobowość", twierdzi Van den Heuvel.
Również osoby opiekujące się ludźmi w podeszłym wieku dostrzegły
zalety rozwiązania MOBISERV, chociaż ich opinie były bardziej
sceptyczne.
"Niewykluczone, że opiekunowie osób starszych boją się, że roboty
zajmą ich miejsce, jednak nie jest to naszym celem. Postrzegamy roboty i
technologię jako rozwiązania, które mogą pomóc zarówno opiekunom, jak i
ich podopiecznym, a nie jako coś, co może zastąpić człowieka", tłumaczy
Van den Heuvel. "Wielu opiekunów, zwłaszcza członków rodziny, którzy
muszą czuwać nad swymi bliskimi przez całą dobę, cierpi na wypalenie.
Powyższa technologia może znacznie poprawić jakość ich życia".
Wyprodukowanie prototypowego robota MOBISERV kosztuje obecnie około
10 000 euro, jednak cena ta powinna spaść wraz z rozwojem technologii
oraz w wyniku działania efektu skali, jeśli roboty będą produkowane w
dużych ilościach. Van den Heuvel uważa, że już za kilka lat tego rodzaju
roboty mogą kosztować około 5 000 euro.
Obecnie uczestnicy inicjatywy MOBISERV szukają funduszy na
realizację kolejnych projektów lub też na stworzenie firmy. Celem tych
działań jest rozbudowanie i dopracowanie powyższego rozwiązania, a także
przeprowadzenie testów zakrojonych na dużą skalę.
Projekt MOBISERV uzyskał wsparcie finansowe na badania naukowe w ramach Siódmego Programu Ramowego UE (7PR).
Odnośniki do projektów na stronie CORDIS:
- informacje na temat 7PR w bazie danych CORDIS
- informacje na temat projektu MOBISERV w bazie danych CORDIS
Odnośnik do strony internetowej projektu:
- strona internetowa projektu
'An integrated intelligent home environment for the provision of health,
nutrition and well-being services to older adults'
Odnośniki do powiązanych filmów:
film dotyczący projektu MOBISERV
Pozostałe odnośniki:
- strona internetowa Agendy Cyfrowej Komisji Europejskiej
