Holograficzna dualność w świecie kwantowym
Holografia stanowi poważne powiązanie między konwencjonalnymi teoriami mechaniki kwantowej pól i cząsteczek a kwantowymi teoriami grawitacji. Nadal niejasne jest jednak, które kwantowe teorie pola mają swoje grawitacyjne dualne odpowiedniki, a które nie.
Projekt "Fundamentals and applications of holographic duality" (HOLOERG)
powstał w następstwie tego powiązania o daleko sięgających implikacjach
dla fundamentalnych praw natury. Może on rzucić w świecie nauki nowe
światło na zjawiska kwantowej teorii pola.
Główne siły badawcze poświęcono zastosowaniu holografii w celu
poznania nadprzewodnictwa w wysokiej temperaturze i właściwości
nadprzewodników, które trudno zarejestrować przy użyciu klasycznych
metod. W trakcie projektu HOLOERG to radykalnie nowe podejście bazujące
na "holograficznej dualności" pozwoliło uzyskać nowe informacje.
W klasycznej teorii grawitacji czasoprzestrzeń zakrzywia się wokół
obiektów o dużej masie jak gumowy arkusz wokół kuli do kręgli. Zgodnie z
kwantową teorią pól cząsteczki zwane grawitonami łagodzą oddziaływanie
sił grawitacyjnych. Pogodzenie tych dwóch teorii pomogło wyjaśnić to, w
jaki sposób silnie oddziałujące na siebie systemy mogą być ze sobą słabo
powiązane.
Takie silnie oddziałujące na siebie systemy występują w naturze, np.
w postaci nadprzewodników w złączach Josephsona. Złącza te tworzy się,
wkładając cienką warstwę izolatora między dwie warstwy materiału
nadprzewodzącego. Inne interesujące zastosowania można znaleźć w fizyce
materii skondensowanej.
Naukowcy pracujący w projekcie HOLOERG opracowali matematyczną
metodę opisu świata kwantowego za pomocą pojęć holograficznych.
Konkretnie: zjawiska odbywające się w rejonie trójwymiarowym zostały
odniesione przyporządkowane do bardzo różnych zjawisk odbywających się
na dwuwymiarowej powierzchni-granicy tego rejonu. Takie matematyczne
przyporządkowanie zostało zastosowane również do rejonów
czterowymiarowych.
To podejście rozszerzyło konwencjonalny pogląd na fizykę kwantową
jako na naukę opisującą zjawiska fizyczne przy użyciu zakłóceń pól
przejawiających się w postaci cząstek lub fal. Aby zrozumieć intrygujące
zachowania materii, projekt HOLOERG przyjrzał się jej wnętrzu — między
niższymi i wyższymi wymiarami — odnajdując ekscytujące implikacje do
przebadania w eksperymentach laboratoryjnych.
opublikowano: 2015-02-13