Nowe ścieżki prowadzące do efektywnych organicznych ogniw słonecznych
Naukowcy wspierani ze środków UE utorowali drogę ku bardziej wydajnej i opłacalnej fotowoltaice organicznej (OPV), projektując nowe materiały i nowatorskie techniki spektroskopii.
Obecna wydajność OPV warstw mieszanych — dwuskładnikowy mieszanek
materiałów będących donorami i akceptora elektronów — osiągnęła około
10%. Kilka mechanizmów strat, które zapobiegają ekstrakcji
fotogenerowanych ładunków, odpowiada za ich niską wydajność konwersji
energii. Przypisuje się je niekorzystnej nanomorfologii mieszanek OPV,
które zamiast promować ekstrakcję ładunku swobodnego, sprzyjają jego
rekombinacji.
Naukowcy zainicjowali finansowany przez UE projekt "Delayed
luminescence spectroscopy of organic photovoltaic systems" (DELUMOPV),
aby uzyskać lepszy wgląd w procesy, które obecnie ograniczają wydajność
konwersji energii organicznych urządzeń OPV. W związku z tym skupiono
się na opracowaniu metodologii, która pozwoli dostosować nanomorfologię
warstw tak, by sprzyjała ekstrakcji ładunku i zwiększeniu generacji
prądu fotoelektrycznego. Zespół DELUMOPV spróbował także zidentyfikować
akceptory elektronowe będące alternatywą dla stosowanych obecnie drogich
pochodnych fulerenu.
Naukowcy potwierdzili, że intensywność opóźnionej luminescencji
opóźnionych stanów ekscymeru (delplex) w mikrosekundowej skali czasu
jest wzajemnie powiązana z efektywnością wytwarzania prądu
fotoelektrycznego przez urządzenia OPV. W szczególności dynamika rozpadu
opóźnionej luminescencji stanów przeniesienia ładunku dostarczyła
przydatnych informacji dotyczących transportu ładunku badanych warstw
fotoaktywnych. Wyniki eksperymentów obejmujących hartowanie
fotoluminescencyjne indukowane polem elektrycznym dowiodły, że
rekombinacja ładunku swobodnego i spułapkowane ładunki w urządzeniach
OPV odpowiadają za opóźnioną luminescencję przeniesienia ładunku.
Naukowcy zaprojektowali nowoczesne urządzenie spektroskopowe do
badania opóźnionej luminescencji uzyskiwanej z różnych kombinacji
materiałów. Wymagało to wykorzystania kilku nieopartych na fulerenie
materiałów będących akceptorami elektronów i polimerowych macierzy
elektronodawców. Za sprawą technik mikroskopowych naukowcy zaobserwowali
uprzednio niezidentyfikowane zjawisko pamięci kształtu w kompozytach
polimeryczny OPV. Użycie cienkiej międzywarstwy w urządzeniach OPV
wykonanej z polimerowej warstwy fotoaktywnej pomogło w dopasowaniu jej
morfologii w celu ostatecznej optymalizacji ekstrakcji ładunku.
Celem działań projektu DELUMOPV było zachowanie przewagi
konkurencyjnej UE w dziedzinach elektroniki organicznej i OPV. Wyniki
projektu posłużą za podstawę do porównania między systemami OPV opartymi
i nieopartymi na fulerenie. Powinno to dostarczyć naukowcom cennych
informacji, pozwalając im na zaprojektowanie struktur molekularnych
nowej generacji, które połączą w sobie korzystne cechy zarówno
fulerenów, jak i innych polimerów.
opublikowano: 2015-04-03