Wysoce konkurencyjny światowy rynek wywiera na producentów coraz większą presję, by różnicować działalność biznesową. Proces ten dokonuje się między innymi za sprawą „serwicyzacji”, czyli przechodzenia od tradycyjnych modeli biznesowych do nowych modeli opartych na usługach. Polega on na tym, że firmy zmieniają profil działalności ze sprzedaży produktów na oferowanie usług i rozwiązań. Ma to na celu zwiększenie i zapewnienie stałych przychodów oraz zbudowanie trwałej przewagi konkurencyjnej.
Ale czy trend ten przyjmuje się wśród europejskich producentów dóbr kapitałowych? Aby to ustalić, zespół naukowców przeprowadził badanie ankietowe w ramach projektu (T-REX), dofinansowanego przez Unię Europejską. Wyniki analizy opisano w czasopiśmie
„International Journal of Engineering Business Management”.
Zdaniem badaczy serwicyzacja polega „nie tylko na transformacji propozycji wartości, ale także na potrzebie firm w zakresie zmiany modeli biznesowych”. Jak dodają: „Firmy decydujące się na taką zmianę stają jednak przez licznymi wyzwaniami, których efektem może być tak zwany „paradoks usług”. Kiedy wystąpi taki paradoks, znaczące inwestycje mające na celu dodanie usług do istniejącej oferty produktów nie przekładają się na oczekiwany wzrost zysków.
Przeszło 100 producentów biorących udział w badaniu zapytano o stopień zorientowania na usługi modeli biznesowych stosowanych przez producentów dóbr kapitałowych działających w sektorach automatyzacji (np. integratorzy systemów, producenci robotów), maszyn (np. obrabiarek, maszyn pakujących, maszyn włókienniczych) i transportu (np. wózków widłowych, maszyn do robót ziemnych). Respondenci, głównie z Niemiec i Włoch, zostali podzieleni według wielkości przedsiębiorstw na mikro i małe (25%), średnie (29%) oraz duże (46%). Ankieta odnosiła się do różnych aspektów nowych modeli biznesowych i ich serwicyzacji. Były to: propozycja wartości, segmenty klientów, relacje z klientami, kanały dostarczania usług, kluczowe zasoby i działania, partnerstwo, model przychodów i struktura kosztów.
Usługowe modele biznesowe przyjmują się powoli
Wyniki ankiety pokazały, że wdrażanie usługowych modeli biznesowych nadal przebiega powoli w analizowanych sektorach, w tym w szczególności w branży automatyzacji i obrabiarek, gdzie za większość przychodów wciąż odpowiada sprzedaż produktów, a usługi generują jedynie 20%. „Chociaż większość respondentów (86%) uważa, że znaczenie działalności usługowej będzie w przyszłości rosło, tylko 68% jest zdania, że usługi już teraz są ważnym elementem ich biznesu”, dodają uczeni. Badacze podkreślają, że firmy, szczególnie MŚP, wciąż nie wykorzystują potencjału systemów informacyjnych i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Kolejnym wnioskiem płynącym z ankiety jest to, że relacje z klientami są oparte na transakcjach i że klienci są postrzegani jako przeszkoda, a nie zachęta do oferowania nowych usługowych modeli biznesowych.
Celem projektu T-REX (Lifecycle Extension Through Product Redesign and Repair, Renovation, Reuse, Recycle Strategies For Usage&Reusage-Oriented Business Models) było opracowanie narzędzi koncepcyjnych umożliwiających wdrożenie i przeanalizowanie trzech wariantów zastosowań przemysłowych. W jego ramach powstała nowa platforma biznesowa pozwalająca na oferowanie dóbr kapitałowych jako nowych systemów produktowo-usługowych. Za pomocą trzech przykładowych rozwiązań dotyczących wózków widłowych, obrabiarek i robotów projekt T-REX wykazał, że możliwe jest stworzenie nowych usługowych modeli biznesowych. Pozwalają one na wtórne wykorzystanie nawet 84% komponentów, wydłużenie okresu eksploatacji o 30–100%, a także zredukowanie kosztów konserwacji o 27–36%.
Więcej informacji:
T-REX