Próby zmęczeniowe do testowania kompozytów
Tworzywa sztuczne wzmocnione włóknem (FRP) to budulec licznych astronautycznych komponentów konstrukcyjnych wykonanych z użyciem konfiguracji przestrzennych. Aby zidentyfikować krytyczne kryteria ich odrzucenia, zespół finansowany przez UE przeprowadził obszerne testy i modelowanie numeryczne.
Kompozyty wykonane z matrycy polimerycznej wzmocnionej włóknami odegrały
ważną rolę w obniżeniu negatywnego wpływu licznych sektorów na
środowisko. Ograniczają one masę wielu elementów konstrukcyjnych i
systemów, wykazując przy tym doskonałe właściwości mechaniczne.
Coraz częstsze stosowanie FRP w decydujących dla bezpieczeństwa
komponentach podkreśla potrzebę zaawansowanych i ścisłych kryteriów
testowych i odrzucenia. Finansowany przez UE projekt MIFACRIT położył
podwaliny pod budowę zestawu narzędzi metodologicznych przyspieszonych
wieloosiowych prób zmęczeniowych o bardzo dokładnych kryteriach
odrzucenia. Skupiono się przede wszystkim na jednowarstwowych i
wielowarstwowych kompozytach przekładkowych lub stosowych przeznaczonych
dla przemysłu astronautycznego.
Wieloosiowe obciążenie próbne to, jak sama nazwa wskazuje,
obciążenie więcej niż jednej z trzech osi w kartezjańskim układzie
współrzędnych. Do niedawna większość dyskusji dotyczących obciążenia
cyklicznego zakładało obciążenie jednoosiowe. Jednak w rzeczywistości
wiele systemów, takich jak wały obrotowe i liczne komponenty
motoryzacyjne i lotnicze, doświadczają wieloosiowych naprężeń
cyklicznych.
Projekt MIFACRIT zajął się tym zagadnieniem w kontekście FRP. Jego
mocną stroną jest wzajemna zależność między rozległym przeprowadzaniem
doświadczeń a zaawansowanymi symulacjami liczbowymi wykorzystującymi
metody z dziedziny mechaniki uszkodzeń i pękania.
Testy materiałowe objęły charakterystykę lepkosprężystości podczas
stałego odkształcania i testy naprężeń podczas obciążenia cyklicznego.
Zarówno parametry temperatury, jak i częstotliwości były zmienne.
Dwustopniowe modelowanie matematyczne wyjaśnia zarówno opisy lokalne,
jak i globalne. Wyniki symulacji porównano do wyników eksperymentalnych w
powtarzalny sposób, aby precyzyjnie dostroić modele. Określono wartości
progowe dla różnych kryteriów.
W projekcie MIFACRIT opracowano procedurę wychwytywania właściwości
elastycznych i właściwości defektów i uszkodzeń FRP poprzez ewaluację
efektów mechanicznych w mikrostrukturze w różnych warunkach obciążenia.
Dalsza optymalizacja zwiększy niezawodność ocenianych właściwości,
zapewniając dokładne prognozowanie okresu życia FRP w warunkach
obciążenia wieloosiowego. To z kolei umożliwi szybszą produkcję wysokiej
jakości komponentów konstrukcyjnych o decydującym znaczeniu dla
bezpieczeństwa.
opublikowano: 2015-03-16